Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego występuje w miarę zużycia czy uszkodzenia chrząstki tego stawu. Najczęściej występuje u ludzi w średnim wieku i osób starszych, ale może mieć miejsce w każdym wieku wyczynowych sportowców. Zwiększoną podatność organizmu na tę dolegliwość powoduje np. otyłość, osłabienie i zaniki mięśni, czynniki dziedziczne, urazy, przebyte choroby wieku dziecięcego.
Endoproteza stawu kolanowego to sztuczny staw, wykonany na podobieństwo ludzkiego kolana. Zostaje on dopasowany rozmiarem i kształtem do potrzeb danej osoby, które ocenia się na podstawie badań RTG. To niezwykłe osiągnięcie medycyny umożliwiające przywrócenie sprawności ludziom, u których doszło do zwyrodnienia lub uszkodzenia tego stawu.
Operacja wszczepiania endoprotezy stawu kolanowego jest stosunkowo nieskomplikowanym zabiegiem wykonywanym w znieczuleniu ogólnym lub rdzeniowym, czyli jest całkowicie bezbolesny. Jednak powrót do sprawności wymaga kilkumiesięcznej rehabilitacji.
Rodzaje endoprotezy stawu kolanowego:
– całościowe – zastępują cały staw; wykonuje się je, gdy doszło do uszkodzenia wielu jego części;
– oparte o częściową wymianę powierzchni stawowych – przy uszkodzeniu kilku części stawu wszczepia się specjalny dysk, który umożliwia poślizg oraz metalową podkładkę zakładaną na koniec kości udowej;
– oparte o częściową wymianę powierzchni stawowych – gdy uszkodzona jest jedna strona stawu, wówczas proteza mocowana jest po jednej jego stronie.
Endoprotezy protezy stawu kolanowego można też podzielić na rodzaje ze względu na sposób mocowania – cementowe i bezcementowe. Te pierwsze mocowane są za pomocą specjalnego spoiwa, które przytwierdza je do kości.
Operacja zastąpienia stawu kolanowego endoprotezą odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub rdzeniowym, co oznacza, że jest całkowicie bezbolesna. Całość trwa do dwóch godzin. Kolano otwierane jest od przodu, następnie usuwa się wszystkie zniszczone części. Pierwszym etapem operacji jest umieszczenie próbnego stawu w celu sprawdzenia ruchomości kolana z jego zastosowaniem oraz upewnienia się, że wybrany rozmiar jest odpowiedni. Po umocowaniu endoprotezy wstawia się dreny służące do odprowadzania nadmiaru krwi i zszywa się kolano.
Endoprotezy stawu kolanowego stosuje się, gdy jest on na tyle zniszczony, że nie są możliwe inne formy leczenia. Bezpośrednim powodem jest najczęściej zużycie chrząstki w stawie kolanowym, do którego dochodzi na skutek: urazów, chorób zwyrodnieniowych, przewlekłych infekcji w stawie kolanowym, zbyt małej ilości mazi, kolan szpotawych i innych przypadkach zdiagnozowanych przez lekarza.
Przeciwwskazaniami do tego są między innymi: ciężki stan ogólny, infekcje, choroba zakrzepowa, rozległe żylaki kończyn dolnych, staw neurogenny, ciężkie zniekształcenia kończyny, zaawansowana osteoporoza.
